Het uitsterven van diersoorten is van alle tijden. Maar sinds de mens op aarde de scepter zwaait, gaat het uitsterven in een ongekend hoog tempo. Een zorgelijke ontwikkeling. En de oorzaak is "geld" en "egoïsme". Gaat de top in Canada daar iets aan veranderen?

Beeld: B. Phelan via pixabay

Biodiversiteits-top Canada

Van 7 tot en met 19 december 2022 vindt de 15^e Biodiversiteits-top plaats in Montreal, Canada. Daar buigen wereldleiders zich over de vraag: hoe zorgen we ervoor dat we de biodiversiteit op peil houden, zodat we de leefbaarheid van de planeet kunnen garanderen?

Het Biodiversiteitsverdrag, de Conventie inzake Biologische Diversiteit (CBD), is één van de drie verdragen die in 1992 op de VN-conferentie inzake Milieu en Ontwikkeling in Rio de Janeiro zijn opgezet. Naast het Klimaatverdrag en het Desertificatieverdrag (verdrag van de Verenigde Naties om verwoestijning te bestrijden), werd hier ook een verdrag getekend voor biodiversiteit.

In 2011 werden hiervoor op een wereldwijde biodiversiteits-top in Aichi, Japan, 20 doelen gesteld. Deze doelen liepen in 2020 af, maar - heel veelzeggend - ze werden geen van allen behaald. In december 2022 wordt er dus onderhandeld over de nieuwe biodiversiteitsdoelen op deze 15^e Biodiversiteits-top in Montreal, Canada. Het valt nog maar te bezien hoe ver de bereidheid is van de diverse landen om echt grote stappen te zetten. Vaak blijkt toch dat voor veel landen economische en financiële belangen leidend zijn voor de keuzes die worden gemaakt.

In het nieuwe Biodiversiteitsakkoord worden besluiten vastgelegd met de ambitie dat verdragspartijen wereldwijd voor 2030 een einde hebben gemaakt aan biodiversiteitsverlies en voor 2050 hebben gezorgd voor biodiversiteitsherstel.

Wie hebben het Biodiversiteitsverdrag ondertekend?

Het Biodiversiteitsverdrag is door 196 landen ondertekend. Het is daardoor één van de breedst gesteunde internationale milieuverdragen. Ook de Europese Unie, inclusief Nederland, heeft het verdrag ondertekend.

Met hun handtekening commiteren landen zich om biodiversiteit te behouden, duurzaam gebruik te maken van biodiversiteit, en de kosten en opbrengsten uit biodiversiteit eerlijk tussen landen te verdelen.

Waarom is het Biodiversiteitsverdrag belangrijk?

Volgens schattingen op basis van de Rode Lijst van Bedreigde Soorten™ van de IUCN worden momenteel een miljoen soorten met uitsterven bedreigd, maar uit modellen blijkt dat het nog niet te laat is om deze trend om te buigen. Als de soorten uitsterven, dan komt ook de mensheid in problemen, waarschuwen wetenschappers van het IPBES.

De biodiversiteitscrisis staat niet op zichzelf. De natuur heeft belangrijke ecosystemen die essentieel zijn voor bijvoorbeeld het vasthouden van CO₂ en de voorziening van voedsel en schoon drinkwater. Het besef dat we de klimaatdoelen niet halen zonder een ambitieus Biodiversiteitsakkoord staat nu als een paal boven water.



Met uitsterven bedreigd

Ruim één miljoen diersoorten wereldwijd worden met uitsterven bedreigd.
Dat komt neer op zo’n 38% van het totale aantal diersoorten, een duizelingwekkend percentage.

De Rode Lijst van het International Union for Conservation of Nature (IUCN) lijkt eindeloos en wordt alleen maar langer.
Dat er zoveel bedreigde diersoorten zijn zou wel eens rampzalige gevolgen kunnen hebben voor de toekomst en voor toekomstige generaties.
Ieder dier heeft immers een functie. Zo zijn insecten van essentieel belang voor bestuiving van planten (fruit en groente). Andere dieren hebben ook een geheel eigen functie in hun biotoop, en zijn op hun eigen manier van levensbelang. Sinds 1970 is de totale populatie van dieren (en planten) met 68% afgenomen.

Er zijn talloze redenen voor deze situatie. Ontbossing (biotoopvernietiging), vervuiling, klimaatverandering en (vlees)consumptie zijn hier voorbeelden van. Haaien, jaguars, leeuwen, tijgers, orang-oetans, panda’s, zeeschildpadden, neushoorns, olifanten en ijsberen: In het wild nemen de aantallen razendsnel af.